رادیوباران

جان سخت ۴ (به انگلیسی: Die Hard 4) که در آمریکای شمالی با نام یا آزادانه زندگی کن یا سخت بمیر (به انگلیسی: Live Free or Die Hard) شناخته می‌شود، نام فیلمی سینمایی در ژانر اکشن و محصول سال ۲۰۰۷ و چهارمین قسمت از مجموعه فیلم‌های جان سخت است. کارگردانی این فیلم را لن وایزمن بر عهده داشته و بروس ویلیس در نقش شخصیت اصلی فیلم یعنی جان مک‌کلاین ظاهر شده‌است. نام این فیلم از شعار ایالت نیوهمپشر که «یا آزادانه زندگی کن یا بمیر» می‌باشد، گرفته شده‌است. داستان آن دربارهٔ نبرد جان مک‌کلاین با یک گروه تروریست مجازی می‌باشد که می‌خواهند سیستم کامپیوتری کشور را هک کنند و اطلاعات آن را به سرقت ببرند. داستان این فیلم، بر اساس مقاله‌ای به نام «وداع با اسلحه» نوشتهٔ جان کارلین می‌باشد. این فیلم در ۲۷ ژوئن ۲۰۰۷ در آمریکای شمالی اکران شد.

تولید این فیلم ابتدا به علت حملات ۱۱ سپتامبر به تعویق افتاد، اما نهایتاً ساخت آن در سال ۲۰۰۶ آغاز گردید. با وجود این‌که ویلیس و وایزمن می‌خواستند تا تصویرسازی رایانه‌ای در این فیلم محدود باشد، ولی در آن از جلوه‌های ویژهٔ گوناگونی برای صحنه‌های درگیری و اکشن استفاده شده‌است. در طول فیلمبرداری، ویلیس و بدلکارش، چندین بار زخمی شدند. سکانس‌هایی از این فیلم به علت خشونت و ناسزاگویی در نسخه‌ای که در سینماها اکران شد، حذف شده بود. این صحنه‌های حذف شده در نسخهٔ خانگی آن، منتشر شد.

وبگاه راتن تومیتوس این فیلم را ۸۲٪ برگزیده دانسته و متاکریتیک نیز از ۱۰۰ نمره، به این فیلم نمرهٔ ۶۹ داده‌است. این فیلم به صورت جهانی ۳۸۳٫۵ میلیون دلار در گیشه فروش داشته‌است. آلبوم موسیقی متن فیلم، در همان هفتهٔ انتشار فیلم، به بازار آمد.

عده‌ای از هکرهای کامپیوتری، برنامه‌هایی را که از آن‌ها درخواست شده بود را می‌نویسند و آن‌ها را برای مای لین (مگی کیو) می‌فرستند و در قبال آن پول دریافت می‌کنند. اما بعد از این کار، توسط مواد منفجره‌ای که در کامپیوترهایشان جاسازی شده‌است، کشته می‌شوند. مای لین از این برنامه‌ها برای نفوذ به دفتر مرکزی اف‌بی‌آی استفاده می‌کند و سامانه‌های آن‌ها را برای مدتی از کار می‌اندازد. برای پیدا کردن شخصی که این نفوذ را انجام داده‌است، اف‌بی‌آی تصمیم می‌گیرد تا فهرستی از معروف‌ترین هکرهای کشور تهیه کند و به سراغ آن‌ها برود. جان مک‌کلاین (بروس ویلیس) که بازرس پلیس شهر نیویورک می‌باشد، مأموریت می‌گیرد تا هکری به نام مت فارل(جاستین لانگ) را دستگیر کند. حضور مک‌کلاین در خانهٔ فارل، از انفجار بمب کارگذاشته شده در خانهٔ او جلوگیری می‌کند. سپس تروریست‌ها تصمیم می‌گیرند تا با اسلحه فارل را به قتل برسانند. مک‌کلاین جان فارل را نجات می‌دهد و او را به دفتر مرکزی اف‌بی‌آی در واشنگتن دی‌سی می‌برد. روز بعد رئیسِ مای لین، توماس گابریل (تیموتی اولیفانت) به افرادش دستور می‌دهد که حمله را شروع کنند. اولین کار آن‌ها، خرابکاری در چراغ‌های ترافیکی و بورس می‌باشد.

در بازجویی فارل می‌گوید که حدس او این است که تروریست‌ها در حال انجام حملهٔ سه‌جانبه هستند. حمله‌ای که با استفاده از نقاط آسیب‌پذیر کشور شکل می‌گیرد و مهاجم تمام زیرساخت‌های کامپیوتری کشور را به دست می‌گیرد. میگل بومن (کلیف کرتیس)، فرمانده اف‌بی‌آی، از این گمان او خوشش نمی‌آید. مک‌کلاین و فارل به یک ساختمان امن فرستاده می‌شوند، اما در راه، افراد گابریل با یک بالگرد به دنبال آن‌ها می‌روند. مک‌کلاین موفق می‌شود که بالگرد را از بین ببرد و فارل نیز زنده می‌ماند، ولی همهٔ مأمورین اف‌بی‌آی در این حمله کشته می‌شوند.

در همین حال که مک‌کلاین و فارل در حال بازگشت هستند، افراد گابریل شبکه‌های تلویزیونی را هک می‌کنند و تصویر ساختمان کاپیتول در همهٔ شبکه‌ها نشان داده می‌شود. در زیر صفحه نوشته‌هایی نشان داده می‌شود و سپس ساختمان کاپیتول منفجر می‌شود. مک‌کلاین سریع به خیابان می‌رود و ساختمان کاپیتول را از دور می‌بیند و می‌فهمد که این یک ویدئوی ساختگی بوده و برای وحشت‌زده کردن مردم، پخش شده‌است.

فارل حدس می‌زند که هدف بعدی آن‌ها نیروگاه‌های برق خواهد بود. او معتقد است که آن‌ها از نیروگاه ویرجینیای غربی شروع خواهند کرد، زیرا از آن می‌توانند برق بسیاری از مناطق را قطع کنند و چون خاموشی از راه دور ممکن نیست، افراد گابریل باید در آن‌جا حضور داشته باشند تا بتوانند نیروگاه را از کار بیندازند. مک‌کلاین و فارل با هم به نیروگاه ویرجینیای غربی می‌روند و آن‌جا مای لین و افرادش را پیدا می‌کنند. مک‌کلاین با آن‌ها درگیر می‌شود و آن‌ها را می‌کشد. سپس، وقتی گابریل می‌خواهد با مای ارتباط برقرار کند، مک‌کلاین را در آن‌جا می‌بیند. مک‌کلاین هم با دادن خبر مرگ دوست‌دخترش به او طعنه می‌زند. بعد از این گابریل تمام گازهای طبیعی را به سمت نیروگاه هدایت می‌کند، اما مک‌کلاین و فارل قبل از انفجار نیروگاه موفق به فرار می‌شوند. فارل پیشنهاد می‌دهد که از دوستش فردریک (کوین اسمیت) کمک بگیرند.

فردریک جای گابریل را پیدا می‌کند و آن‌ها می‌فهمند که او در یک ساختمان محرمانه‌است که ظاهراً یک اداره تأمین اجتماعی‌است، اما در واقع پایگاهی مخفی برای ثبت اطلاعات و اسناد کل کشور است. فردریک در مورد پیشینهٔ گابریل به مک‌کلاین و فارل توضیح می‌دهد که گابریل در آژانس امنیت ملی ایالات متحده آمریکا کار می‌کرده و به مسئولین هشدار داده که سیستم اطلاعاتی کشور قابل نفوذ است و باید دوباره برنامه‌نویسی شود، اما مسئولین گوش نمی‌کنند. برای همین گابریل یک بار سیستم را هک می‌کند تا به آن‌ها نشان دهد که سیستم قابل نفوذ است، اما دولت او را اخراج می‌کند و شهرت او لکه‌دار می‌شود. به همین علت گابریل تصمیم گرفته تا این حمله را انجام دهد

گابریل متوجه نفوذ فردریک به سیستمش می‌شود و با مک‌کلاین ارتباط برقرار می‌کند و به او می‌گوید که دخترش لوسی (مری الیزابت وینستد) را گروگان گرفته‌است.

بعد از این مک‌کلاین و فارل به سمت مقر گابریل حرکت می‌کنند. در حالی که مک‌کلاین در حال از بین بردن افراد گابریل است، فارل جلوی این عملیات مجازی را می‌گیرد، اما توسط افراد گابریل دستگیر می‌شود. گابریل و افرادش به همراه لوسی و فارل محل را ترک می‌کنند. مک‌کلاین هم به دنبال آن‌ها می‌رود. در همین زمان دولت تصمیم می‌گیرد تا با یک جنگنده اف-۳۵ لایتنینگ ۲ تروریست‌ها را از بین ببرد. گابریل موفق می‌شود با خلبان ارتباط برقرار کند و خودش را جای برج مراقبت جا بزند. او اطلاعاتی غلط به او می‌دهد که نشان می‌دهد ماشینی که مک‌کلاین در آن است، ماشین تروریست‌ها است. برای همین این جنگنده به ماشین مک‌کلاین حمله می‌کند، ولی مک‌کلاین می‌گریزد و جنگنده نیز نابود می‌شود. البته خلبان آن نجات پیدا می‌کند.

مک‌کلاین، گابریل و افرادش را درانباری پیدا می‌کند. گابریل او را می‌گیرد و اسلحه‌اش را روی سینه‌اش می‌گذارد. در همین زمان مک‌کلاین اسلحه را بالاتر می‌آورد و به شانهٔ خود شلیک می‌کند. تیر از بدن او عبور می‌کند و به سینهٔ گابریل برخورد می‌کند و او را می‌کشد.

در پایان، مشخص می‌شود که فارل و لوسی به یک‌دیگر علاقه‌مند شده‌اند.

بازیگران و شخصیت‌ها

• بروس ویلیس در نقش بازرس جان مک‌کلاین. مک‌کلاین بازرس پلیس شهر نیویورک است. همسرش از او جدا شده و دخترش نیز نمی‌خواهد با او صحبت کند. وقتی که او مأموریت می‌گیرد تا مت فارل را دستگیر کند، ناخواسته وارد ماجرای تروریستی می‌شود و دخترش نیز توسط تروریست‌ها دزدیده می‌شود که همین جریانات باعث می‌شود تا رابطه او و دخترش بهبود یابد.
• جاستین لانگ در نقش متیو «مت» فارل. او هکری‌است که به صورت غیرقانونی کار می‌کند و در ابتدای فیلم برای گروه تروریستی برنامه‌ای می‌نویسد و در ازایش پول دریافت می‌کند. در ادامه با اختلال در سیستم رایانه‌ای اف‌بی‌آی، به او مشکوک می‌شوند و مک‌کلاین به خانهٔ او می‌رود تا او را دستگیر کند و درست موقعی می‌رسد که تروریست‌ها می‌خواهند فارل را بکشند.
• تیموتی اولیفانت در نقش توماس گابریل. او قبلاً در ان‌اس‌ای کار می‌کرده و به مسئولین هشدار می‌دهد که سیستم کامپیوتری کشور قابل نفوذ است، سپس برای این‌که حرف خود را ثابت کند، با یک لپ‌تاپ، کامپیوترهای ان‌اس‌ای را هک می‌کند. اما رؤسای این آژانس او را اخراج می‌کنند و شهرتش را لکه‌دار می‌کنند. در طول این فیلم او سعی دارد تا (برای انتقام‌جویی) سیستم کامپیوتری کشور را نابود کند و اطلاعات آن را بدزدد و با پول‌هایی که می‌دزدد از کشور فرار کند.
• مری الیزابت وینستد در نقش لوسی مک‌کلاین، دختر جان مک‌کلاین. در ابتدای فیلم او رابطهٔ خوبی با پدرش ندارد و حتی از نام خانوادگی مادرش استفاده می‌کند. با شروع حملهٔ مجازی و درگیر شدن مک‌کلاین در ماجرا، گابریل لوسی را گروگان می‌گیرد و مک‌کلاین برای نجات او تلاش می‌کند که نهایتاً منجر به بهبود رابطه او و پدرش می‌شود.

در فیلم جان سخت ۳ به این شخصیت اشاره می‌شود و دربازی ویدئویی جان سخت: انتقام‌جو نیز حضور دارد.، شایعه شده بود که رومر ویلیس دختر بروس ویلیس کاندیدای اصلی بازی در این نقش بوده‌است. جسیکا سیمپسون بریتنی اسپیرز و تیلور فرای دیگر بازیگرانی هستند که برای این نقش در نظر گرفته شده بودند. فرای در جان سخت ۱ در نقش لوسی مک‌کلاین ظاهر شده بود.

• مگی کیو در نقش مای لین. یک آسیایی‌تبار که فرمانده ارشد حملهٔ مجازی گابریل می‌باشد. او یک مبارز ماهر است و دوست‌دختر گابریل نیز می‌باشد.
• کلیف کرتیس در نقش میگل بومن، فرمانده اف‌بی‌آی
• کوین اسمیت در نقش فردریک وارلوک، هکری که دوست فارل نیز می‌باشد.
• جاناتان سادوفسکی در نقش تِرِی، هکر اصلی گابریل

موسیقی متن این فیلم که توسط مارکو بلترامی ساخته شده‌است در ۲۶ ژوئن ۲۰۰۷ در ایالات متحده منتشر شد.
 

قطعه‌ها
 

1. «گلوله‌ها تمام شده» (۱:۰۸)
2. «ضربات» (۳:۴۱)
3. «ترک آپارتمان» (۲:۰۸)
4. «هکرهای مرده» (۱:۳۱)
5. «ترافیک» (۴:۱۳)
6. «حمله سه‌جانبه‌است» (۲:۵۷)
7. «وارد شدن» (۲:۲۸)
8. «فارل به سوی دی.سی.» (۴:۳۶)
9. «تعیقب بالگرد» (۴:۴۱)
10. «خاموشی» (۲:۰۳)
11. «ارتباط غیرقانونی» (۳:۴۸)
12. «عجله کن!» (۱:۲۳)
13. «نیروگاه» (۲:۰۱)
14. «فرود» (۲:۲۸)
15. «برش سرد» (۲:۰۰)
16. «ییپه کای یی» (۴:۴۲)
17. «شکستن یک گردن» (۲:۴۷)
18. «فارل داخل شد» (۴:۲۲)
19. «اف-۳۵» (۴:۱۳)
20. «پسایند» (۳:۱۲)
21. «یا آزاد زندگی کن یا سخت بمیر» (۲:۵۶)

Part 1